Solution Architect là gì? Công việc, mức lương và kỹ năng cần có

Khi công nghệ ngày càng phức tạp, vai trò của Solution Architect càng trở nên thiết yếu để hiện thực hóa các mục tiêu kinh doanh thông qua giải pháp kỹ thuật. Vậy, Solution Architect là gì và phạm vi công việc này như thế nào? Bài viết này sẽ đi sâu vào nhiệm vụ cốt lõi và công việc hàng ngày của một Solution Architect – vị trí đảm bảo thành công của các dự án công nghệ.

Đọc bài viết để hiểu rõ hơn về:

• Solution Architect là gì; 
• Công việc và trách nhiệm của Solution Architect;
• Kỹ năng cần có của các Solution Architect;
• Mức lương và cơ hội nghề nghiệp Solution Architect.

Solution Architect là gì?

Solution Architect là những người thiết kế giải pháp kỹ thuật phù hợp với các nhu cầu kinh doanh cụ thể và hiện thực hóa những kế hoạch đó. Vai trò chính của Solution Architect bao gồm:

• Phối hợp chặt chẽ với quản lý dự án và đội ngũ kỹ thuật để thiết kế kiến trúc một hệ thống cụ thể, bao gồm software, hardware, và network. 
• Tạo ra một giải pháp vừa khả thi về mặt kỹ thuật, vừa đáp ứng các mục tiêu kinh doanh trong các ràng buộc dự án đã được quy định. 

Ví dụ: Một Solution Architect có thể thiết kế giải pháp để chuyển ứng dụng hiện có sang công nghệ đám mây. Hoặc có thể đề xuất sáng kiến để giải quyết các vấn đề gây tốn kém (như điện toán đám mây hoặc chuyển đổi kỹ thuật số hoàn chỉnh) và cung cấp framework hỗ trợ triển khai.

Vậy điểm khác biệt cốt lõi của Solution Architect là: Họ không chỉ giỏi kỹ thuật, mà còn cần hiểu rõ các quy trình kinh doanh để đề xuất giải pháp mang lại giá trị thực tế, phù hợp với chiến lược dài hạn của tổ chức. 

Công việc và trách nhiệm của Solution Architect như thế nào?

Tùy thuộc vào công ty và dự án, nhiệm vụ hàng ngày của một Solution Architect có thể bao gồm:

• Đề xuất và xây dựng lộ trình cho các giải pháp
• Thiết kế, gỡ lỗi và phân tích hiệu suất trên các giải pháp
• Tài liệu hóa và chia sẻ cách thực hành tốt nhất (best practices) cho các giải pháp mới
• Truyền đạt các tính năng và lợi ích mới cho các đối tác, khách hàng và các bên liên quan khác
• Dẫn dắt về mặt kỹ thuật cho nhóm trong suốt vòng đời của dự án
• Phát triển proof-of-concept/ POC (các dự án chứng minh cho khái niệm) để kiểm chứng ý tưởng
• Đánh giá và duyệt các thiết kế giải pháp từ các thành viên khác trong nhóm

Kỹ năng chuyên môn quan trọng của Solution Architect 

Một Solution Architect không chì cần kiến thức kỷ thuật mà còn phải có các kỹ năng mềm như khả năng phân tích, giao tiếp, định hướng chiến lược,… Dưới đây là một số kỹ năng mà Solution Architect cần đáp ứng:

Nền tảng kiến thức kỹ thuật

Solution Architect cần hiểu rõ nhiều lĩnh vực trong công nghệ thông tin như:

• Kiến trúc công nghệ thông tin, kiến ​​trúc phần mềm
• Cơ sở hạ tầng và điện toán đám mây
• DevOps và tự động hóa
• Phân tích kinh doanh, quản lý dự án và sản phẩm. 

Đọc thêm: Học DevOps toàn diện với 100+ tài liệu học DevOps

Kỹ năng chuyên môn

• Phân tích môi trường công nghệ
• Phân tích đặc thù doanh nghiệp
• Phân tích yêu cầu
• Thiết lập mạng lưới cộng tác
• Tạo giải pháp prototype
• Tham gia lựa chọn công nghệ
• Kiểm soát phát triển giải pháp
• Hỗ trợ quản lý dự án

Các chứng chỉ chuyên môn nên có

• AWS Certified Solutions Architect
• Microsoft Azure Solutions Architect Expert
• TOGAF Certification
• Google Cloud Professional Cloud Architect
• Salesforce Certified Technical Architect

Ngôn ngữ lập trình

Solution Architect là người thiết kế giải pháp kỹ thuật cho các vấn đề kinh doanh. Để làm được điều này, bạn cần có kiến thức sâu rộng về nhiều ngôn ngữ lập trình khác nhau, trong đó các ngôn ngữ lập trình chính bao gồm:

• Java: Ngôn ngữ lập trình hướng đối tượng được sử dụng phổ biến để xây dựng các ứng dụng doanh nghiệp quy mô lớn. Solution Architect có thể sử dụng Java để xây dựng các dịch vụ web, API và các thành phần phụ trợ khác.
• Bash / Shell: Ngôn ngữ kịch bản được sử dụng để tự động hóa việc triển khai, cấu hình và quản lý cơ sở hạ tầng.
• C#: Ngôn ngữ lập trình đa năng được phát triển bởi Microsoft, được sử dụng để xây dựng các ứng dụng Windows, dịch vụ web và các ứng dụng doanh nghiệp khác.
• JavaScript: Sử dụng để xây dựng các ứng dụng web tương tác, giúp Solution Architect xây dựng giao diện người dùng, API và các ứng dụng web khác.
• PHP: Ngôn ngữ lập trình kịch bản mã nguồn mở được sử dụng để phát triển các ứng dụng web. Solution Architect sử dụng PHP để xây dựng các trang web động, ứng dụng web và các dịch vụ web.
• Python: Ngôn ngữ lập trình đa năng được sử dụng cho nhiều mục đích khác nhau, bao gồm phát triển web, khoa học dữ liệu và học máy. Sử dụng Python giúp Solution Architect xây dựng các dịch vụ web, API và các ứng dụng phân tích dữ liệu.
• Ruby: Ngôn ngữ lập trình động, hướng đối tượng, mã nguồn mở tập trung vào sự đơn giản và năng suất để xây dựng các ứng dụng web.

Ngoài các ngôn ngữ lập trình này, Solution Architect cũng có thể sử dụng các ngôn ngữ khác tùy thuộc vào yêu cầu của dự án.

Library và Framework

Solution Architect thường sử dụng nhiều library và framework để xây dựng các giải pháp kỹ thuật phức tạp, phổ biến nhất hiện nay là:

• Spring: Một framework Java mạnh mẽ, hỗ trợ xây dựng các ứng dụng doanh nghiệp linh hoạt và có khả năng mở rộng.
• .NET: Một framework của Microsoft, cung cấp một nền tảng thống nhất để phát triển các ứng dụng web, desktop và di động.
• Apache Kafka: Một nền tảng truyền phát sự kiện phân tán, được sử dụng để xây dựng các hệ thống xử lý dữ liệu thời gian thực.
• Torch/PyTorch: Các thư viện học máy mã nguồn mở, được sử dụng để xây dựng và triển khai các mô hình học sâu.
• Angular: Một framework JavaScript để xây dựng các ứng dụng web phía máy khách động.
• Next.js: Một framework React để xây dựng các ứng dụng web phía máy chủ và tĩnh.
• Apache Spark: Một công cụ xử lý dữ liệu lớn phân tán, được sử dụng để xử lý và phân tích dữ liệu quy mô lớn.
• Flutter: Một framework UI di động của Google, cho phép xây dựng các ứng dụng đa nền tảng từ một codebase duy nhất.
• Pandas: Một thư viện Python để phân tích và thao tác dữ liệu, cung cấp các cấu trúc dữ liệu hiệu suất cao.
• Scikit-learn: Một thư viện Python để học máy, cung cấp các công cụ để phân loại, hồi quy, phân cụm và giảm chiều dữ liệu

Kỹ năng mềm Solution Architect cần có

• Kỹ năng giao tiếp: Một Solution Architect giàu kinh nghiệm phải có khả năng lắng nghe, tư vấn, đàm phán, đồng cảm và giải thích để hiểu nhu cầu và làm việc với các bên liên quan như Software Architect, Enterprise Architect, Business Analyst và các nhóm dự án, quản lý rủi ro và phân phối sản phẩm. 
• Kỹ năng phân tích chuyên sâu: Solution Architect phải hiểu tổng thể mục tiêu chiến lược của công ty và tất cả các quy trình vận hành để đạt được mục tiêu đó. Đồng thời, Solution Architect cũng phải hiểu các thông số kỹ thuật cụ thể. Điều này đòi hỏi họ phải liên tục phân tích cả yếu tố kinh doanh lẫn công nghệ, kết nối các bộ phận để thiết kế giải pháp phù hợp nhất.
• Kỹ năng quản lý dự án và nguồn lực: Solution Architect phải có khả năng quyết định giải pháp nào có lợi và giải pháp nào vô giá trị trong một tình huống nhất định. Họ phải tập trung vào kết quả kinh doanh và hiểu cách đạt mục tiêu theo khung thời gian và nguồn lực được giao.
• Giải quyết vấn đề: Solution Architect thường xuyên đối mặt với các vấn đề phức tạp. Do đó, họ cần có khả năng phân tích sâu sắc, xác định nguyên nhân gốc rễ của vấn đề, đánh giá các lựa chọn khác nhau và lựa chọn giải pháp tối ưu nhất, giảm thiểu rủi ro. Ngoài ra Solution Architect cũng cần lường trước những vấn đề có thể xảy ra trong tương lai để có giải pháp phòng ngừa hợp lý.
• Tư duy logic: Tư duy logic giúp Solution Architect hiểu rõ quy trình hoạt động của hệ thống, từ đó đưa ra thiết kế phù hợp. Solution Architect nên có khả năng suy luận một cách có hệ thống, phân tích các mối quan hệ phức tạp và đưa ra các quyết định dựa trên dữ liệu. Kỹ năng này giúp đảm bảo các giải pháp kỹ thuật có tính nhất quán, khả thi và đáp ứng được yêu cầu chức năng và phi chức năng. 
• Làm việc nhóm: Solution Architect thường xuyên làm việc với các nhóm đa chức năng, bao gồm các developer, kỹ sư hệ thống, quản lý dự án và các đối tác kinh doanh. Họ cần có khả năng cộng tác chặt chẽ và xây dựng mối quan hệ tốt với các thành viên trong nhóm để triển khai giải pháp suôn sẻ và đáp ứng được kỳ vọng của tất cả các bên liên quan. 
• Kỹ năng đọc Tiếng Anh: Tiếng Anh tốt giúp Solution Architect tìm hiểu được nhiều tài liệu chuyên ngành, từ đó nâng cao trình độ chuyên môn của bản thân, đồng thời có thể tham gia các hội thảo, hội nghị, dự án quốc tế để mở rộng cơ hội việc làm.

Bên cạnh đó, các Solution Architect phải xem xét dự án theo góc nhìn dài hạn và hiểu rằng giải pháp có thể cần phải mở rộng và thích ứng với những thay đổi có thể xảy ra trong tương lai. Vì vậy Solution Architect cần liên tục cập nhật xu hướng và các kỹ thuật công nghệ mới.

Mức lương và cơ hội nghề nghiệp Solution Architect

Tại Việt Nam, theo Báo Cáo Lương & Thị Trường Tuyển Dụng IT 2024-2025 từ ITviec, mức lương trung vị của Solution Architect được thống kê như sau:

Khoảng năm kinh nghiệm	Mức lương Solution Architect trung vị (đơn vị: đồng/ tháng)
< 1 năm	N/A
1 – 2 năm	55.400.000
3 – 4 năm	N/A
5 – 8 năm	61.550.000
> 8 năm	79.900.000

Ngoài ra, Báo cáo từ ITvirc cũng chỉ ra % tăng lương kỳ vọng cho Solution Architect rất lý tưởng, khoảng 18,3% cho vị trí công việc mới và 9,3% đối với công việc hiện tại nếu bạn có 1 – 2 năm kinh nghiệm. Đối với các có hơn 8 năm kinh nghiệm, con số này là 23,8% cho lời mời công việc mới và 7,8% cho công việc hiện tại.

Còn trên thế giới, theo dữ liệu của Glassdoor, Solution Architect có mức lương dao động trong khoảng 166.000 – 258.000 USD/năm, trung bình 205.000 USD/năm. 5 nhóm ngành có mức lương năm cao nhất dành cho Solution Architect tại Hoa Kỳ là:

• Nông nghiệp với trung bình là 189.967 USD/ năm
• Retail & Wholesale với 185.514 USD/ năm
• Năng lượng, Tiện ích & Khai khoáng là 180.666 USD/ năm
• Dược phẩm & Công nghệ sinh học với 179.663 USD/ năm
• Dịch vụ tài chính với tổng mức lương trung bình 176.629 USD/ năm

Con số này có thể thay đổi tùy thuộc vào kinh nghiệm, trình độ học vấn, chứng chỉ, khu vực làm việc hoặc nhà tuyển dụng. Cụ thể, theo khu vực tại Mỹ, mức lương trung bình có sự chênh lệch đáng kể:

• California và New York: 160.000 – 180.000 USD/năm
• Texas và Georgia: 135.000 – 155.000 USD/năm
• Các bang miền Trung: 125.000 – 145.000 USD/năm

Tại châu Âu, mức lương trung bình cho Solution Architect cũng khá cạnh tranh:

• Vương quốc Anh: 70.000 – 110.000 GBP/năm
• Đức: 70.000 – 100.000 EUR/năm
• Pháp: 60.000 – 90.000 EUR/năm

Cục Thống kê Lao động Hoa Kỳ dự đoán rằng cơ hội việc làm cho các nhà phát triển phần mềm, nhà phân tích đảm bảo chất lượng có thể tăng 25% từ năm 2021 đến năm 2031. Danh mục này cũng bao gồm các Solution Architect. Tỷ lệ tăng trưởng việc làm cao hơn nhiều so với mức trung bình của tất cả các ngành nghề, nghĩa là bạn có thể tìm được công việc ổn định trong lĩnh vực này.

Các yếu tố ảnh hưởng đến mức lương của Solution Architect

• Chứng chỉ chuyên môn: Các chứng chỉ về cloud computing như AWS Certified Solutions Architect, Azure Solutions Architect Expert hay Google Cloud Professional Cloud Architect có thể làm tăng mức lương từ 15-25%.
• Ngành công nghiệp: Solution Architect làm việc trong lĩnh vực tài chính, y tế và năng lượng thường nhận được mức lương cao hơn so với các ngành khác.
• Quy mô công ty: Các tập đoàn lớn và công ty trong top Fortune 500 thường trả lương cao hơn cho Solution Architect so với các công ty nhỏ và startup.
• Trình độ học vấn: Bằng cấp cao như Thạc sĩ về Khoa học Máy tính, Kỹ thuật phần mềm hoặc Quản trị kinh doanh có thể cải thiện mức lương đáng kể.

Câu hỏi thường gặp về Solution Architect

Sự khác nhau giữa Solution Architect và Software Architect là gì?

Tiêu chí so sánh	Solution Architect	Software Architect
Phát triển chiến lược	Tạo lộ trình công nghệ cho toàn doanh nghiệp	Phát triển chiến lược triển khai kỹ thuật
Quản lý rủi ro	Tập trung vào rủi ro kinh doanh và kỹ thuật	Xử lý các rủi ro về kỹ thuật và kiến trúc
Hợp tác nhóm	Hoạt động với nhiều phòng ban và bên liên quan	Hướng dẫn các nhóm phát triển và trưởng nhóm kỹ thuật
Quyết định thành lập	Cân bằng giữa yêu cầu kinh doanh và kỹ thuật	Tối ưu hóa các lựa chọn và mẫu kỹ thuật
Khả năng đổi mới	Xác định các cơ hội công nghệ thúc đẩy kinh doanh	Triển khai các giải pháp kỹ thuật tiên tiến
Kiểm soát chi phí	Quản lý các tác động của ngân sách trên toàn giải pháp	Tối ưu hóa chi phí triển khai kỹ thuật

Đọc thêm: Software Architect: Cần kiến thức, kỹ năng và chứng chỉ nào?

Làm thế nào để trở thành một Solution Architect?

Để theo đuổi sự nghiệp Solution Architect, bạn có thể bắt đầu theo lộ trình sau:

• Học vấn: Lấy bằng cử nhân các ngành liên quan đến công nghệ như: công nghệ thông tin, khoa học máy tính, kỹ thuật phần mềm. Hoặc bạn có thể lấy chứng chỉ liên quan đến kỹ năng kỹ thuật (phân tích kinh doanh, quản lý dự án, kiến trúc công nghệ thông tin, thiết kế kiến trúc phần mềm…);
• Tích lũy kinh nghiệm thực tế: Trước khi có thể đảm nhận vai trò Solution Architect, bạn cần có kinh nghiệm làm việc trong các vai trò kỹ thuật như: Quản trị viên mạng, quản trị hệ thống, nhà phát triển phần mềm, quản lý cơ sở dữ liệu phức tạp và các công cụ trí tuệ kinh doanh.
• Phát triển kỹ năng mềm: Bao gồm kỹ năng giao tiếp, phân tích, tổ chức công việc, logic, làm việc nhóm…
• Liên tục cập nhật xu hướng phát triển và công nghệ, tham gia các khóa học nâng cao hoặc bổ sung thêm kiến thức qua các kênh thông tin và sách.

Khi nào doanh nghiệp cần Solution Architect?

Doanh nghiệp thường cần đến Solution Architect khi các dự án kỹ thuật phần mềm trở nên phức tạp hơn, đòi hỏi nhiều quy trình và tiềm ẩn nhiều rủi ro hơn, cần đến dịch vụ tư vấn kiến ​​trúc giải pháp. Dưới đây là các trường hợp phổ biến:

• Khi doanh nghiệp chưa xác định được giải pháp công nghệ phù hợp với hệ sinh thái hiện tại của mình. 
• Khi cần liên kết kiến trúc doanh nghiệp hiện tại với dự án cụ thể, đặc biệt trong các dự án chuyển đổi số, đòi hỏi sự kết hợp giữa quan điểm công nghệ và kinh doanh. 
• Khi dự án đối mặt với nhiều rủi ro về công nghệ, yêu cầu chưa rõ ràng, hoặc phải triển khai nhiều sản phẩm cùng lúc. 
• Khi cần trình bày lộ trình sản phẩm cho các nhà đầu tư và bên liên quan. 
• Khi cần “cầu nối” giao tiếp giữa nhóm kỹ thuật và các bên liên quan, cần “phiên dịch” ngôn ngữ công nghệ và kinh doanh. 
• Khi dự án có nhiều nhóm tham gia, cần một người đứng ở vị trí trung gian để đảm bảo sự phối hợp suôn sẻ và định hướng rõ ràng.

Tương lai của nghề Solution Architect như thế nào?

Với sự phát triển của cloud computing, AI/ML, và IoT, vai trò Solution Architect đang ngày càng quan trọng. Trong tương lai, Solution Architect sẽ cần:

• Phát triển kỹ năng về kiến trúc cloud-native và multi-cloud
• Hiểu biết về các công nghệ mới nổi như AI, ML, blockchain
• Kết hợp bảo mật vào tất cả các quyết định kiến trúc
• Áp dụng DevSecOps và tự động hóa vào quy trình làm việc

Tổng kết

Solution Architect đóng vai trò then chốt trong việc đảm bảo các dự án công nghệ đạt được mục tiêu kinh doanh thông qua chuyển đổi các yêu cầu phức tạp thành các giải pháp khả thi. Trau dồi kiến thức chuyên môn sâu rộng và kỹ năng giao tiếp xuất sắc là điều cần thiết để Solution Architect đạt được thành công trong kỷ nguyên số hóa và có được việc làm hấp dẫn cùng mức lương lý tưởng.